Dzień drugi Zbaraż

Drugiego dnia wybraliśmy się do Zbaraża -w planie zwiedzenie kościoła i zamku.

Przekazanie książki „Żeliszów wierny swoim korzeniom”

Pierwszy klasztor oo. bernardynów w Zbarażu ufundowany został w 1627 r. przez Jerzego Zbaraskiego, zniszczony w czasie wojny polsko-tureckiej w 1675. Dotację w 1726 r. odnowił przyszły hetman wielki koronny Józef Potocki. Odbudowę przeprowadzili w XVIII stuleciu wojewoda kijowski Stanisław Potocki i jego żona Helena z Zamoyskich. Autorem projektu odnowionego klasztoru był Jan Antoni Gans. Gotowy kompleks z kościołem św. św. Antoniego i Jerzego poświęcił 2 sierpnia 1755 biskup łucki Antoni Erazm Wołłowicz. Ołtarze we wnętrzu budynku wykonał w kolejnych latach, do 1759, lwowski artysta Antoni Osiński. Klasztor należał do najważniejszych bernardyńskich siedzib w prowincji. Od 1782 istniało przy nim studium filozofii, zaś w latach 1784–1805 – łacińskie gimnazjum, przeniesione następnie do Brzeżan. W 1788 w wielkim pożarze całego miasta kościół klasztorny poważnie ucierpiał, jednak w krótkim czasie został odremontowany. Ponieważ kościół parafialny w Zbarażu został w tym samym pożarze zniszczony całkowicie, klasztorna świątynia przejęła jego funkcje.

Klasztor zachował swoje znaczenie także pod zaborem austriackim. Był znaczącym ośrodkiem życia zakonnego, od 1798 zakonnicy prowadzili przy nim studium teologiczne, zaś od 1816 – szkołę główną. W latach I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej kompleks doznał poważnych strat, jednak został odremontowany dzięki staraniom opata Daniela Magońskiego. W dwudziestoleciu międzywojennym nadal był siedzibą bernardynów i prowadzonych przez nich szkół. Zakonnicy zostali zmuszeni do opuszczenia Zbaraża dopiero w 1945, gdy władze radzieckie postanowiły zaadaptować zabytkowy klasztor na szpital, a następnie zakład wytwarzający półprzewodniki. Spowodowało to ogromne zniszczenia w kompleksie budynków sakralnych.

Bernardyni odzyskali klasztor w Zbarażu w 1990. Kościół klasztorny był jednak do tego stopnia zniszczony, że nabożeństwa nie mogły się w nim odbywać, miejscowa wspólnota rzymskokatolicka korzystała jedynie z niewielkiej kaplicy. 3 września 2000 rzymskokatolicki metropolita lwowski Marian Jaworski poświęcił powtórnie odrestaurowany kościół klasztorny, w obecności delegacji bernardynów, przedstawicieli miejscowego duchowieństwa greckokatolickiego, władz miejskich, polskich dyplomatów z konsulatu we Lwowie. W uroczystości, oprócz miejscowych wiernych oraz mieszkańców Zbaraża wyznań prawosławnego i greckokatolickiego, wzięli udział także byli mieszkańcy Zbaraża, wypędzeni z miasta w 1945 r.
Źrodło Wikipedia